Kaynak: www.birds-online.de/gesundheit/gessonstiges/schnabelbruch_en.htm Bir muhabbet kuşunun günlük diyetinin ana parçası, farklı tahıl ve tohumları içeren kuş yemi karışımıdır. Bu tohumların, yenmeden önce kuşlarca soyulmaları gerekir. Gaga, tohumları soymak için mükemmel bir alettir ve bu yüzden hayatta kalmayı sağlar. Gaganın, eksiksiz olması zorunludur; aksi halde kuş yeteri kadar yiyemez. Gaganın bir kazada veya başka bir kuşla kavgada zarar görmesi durumunda, muhabbet kuşunun başı derde girecektir çünkü bu, onun artık yiyemeyeceğini dolayısıyla yakında açlıktan öleceğini ifade eder. Gaga iyileşip yeniden tohumları soyacak hale gelinceye kadar yardıma ihtiyacı vardır.
Yaralanma sonuçları
Uçan bir kuşsa örneğin ayna veya pencereye çarpabilir, bu da, zedelenme gibi gaga yarasına sebep olabilir. Bu çarpışma yüzünden çoğunlukla gaga kırılır, olayların çoğunda üst çene, doğrudan engele vurması nedeniyle etkilenir. Alt çene, üst çene tarafından korunur ve genelde bir kazada zarar görmez. Ama kuşlar, gaganın sadece bir tarafı ile (alt ya da üst) yiyemez.
Kuş, kafatasına sıkıca birleşen alt çenesiyle tahılı düzeltmek için kullanılır. Üst çene, kuş tarafından hareket ettirilebilir ve alt kenarı ile tahılın kabuğunu ayırır. Üst çene kırıldığında veya ciddi yaralandığında kuş artık, tohumları soymak için gagasını kullanamayacaktır. Muhabbet kuşları , kabuklu tohumları yutamadığından, üst çenelerinin bir parçasını kaybettiklerinde çoğunluk açlıktan ölmeye mahkumdurlar. Üstelik, yemleri, üst gaganın çarpma nedeniyle ciddi şekilde zedelenmesi durumunda o yüzeye değeceğinden yutamayacaktır.
Ama üst çenenin bir parçasının kaybı her zaman muhabbet kuşunun açlıktan ölmesini gerektirmez. Bazen üst çenenin kalan parçası, üst ve alt çene arasına yem sıkıştırarak kabukları ayırmasını sağlayacak kadar uzundur ve yara iyileştikten beslenebilir. Fotoğraflarda gösterilen mavi muhabbet kuşu , üst çenesini kırdıktan sonra hala tohumları kırıp yiyebilen şanslı kuşlara bir örnektir.
Üzücü bir şekilde üst çenesi, cereye yakın yerden kırılan bir muhabbet kuşu bir daha yeniden tohumları soyamayacaktır. Böyle yaralar iyileştirilir ama çoğunlukla gaga doğal boyutuna tekrar dönmeyecektir. Çok katı bir karar olarak görülse de, bazen, zavallı hastayı uyutmak (ötanazi) daha iyi olacaktır. Açlıktan ölmesini engellemek için tek çare, yaşamının geri kalan kısmında her gün birkaç kez el ile beslemek olacaktır. Bu, kolay değildir çünkü özel yiyecekler yumuşak olacaktır ve birçok kuş püre yapılan tahıl ve tohumları yutmayı sevmez. Eğer alışkın olmayan bir kuşu beslemek zorundaysanız bu muhabbet kuşu için bir işkence olacaktır. Bu yüzden, veteriner hekimle bu özel olayı görüşmeli ve kuş için neyin en iyi olduğunu bulmalısınız: Onu beslediğiniz her anın işkence olması veya uyutmak.
Ama içiniz rahat olsun, bir kaşıktan özel yumuşak yiyeceğini yemeyi öğrenen muhabbet kuşları var. Kısa sürede sahiplerine güvenmeye başladığından beslemek çok kolay olmaktadır.
Çarpmadan sonraki ilk günler
Çarpışmadan sonra kırık gaganın kenarı ağrı ve acıya çok duyarlıdır ve dokundulduğu zaman yeniden kanamaya başlar. Dürüst olmak gerekirse,gagası incinmiş bir kuşun herhangi bir şeyi yemesi hiç kolay değildir. Bu yüzden kuş için uygun ağrı kesici hekimle görüşülerek belirlenmelidir. Yumurta maması ve ezilmiş taze besin (Elma, muz, sebze...) gibi yumuşak yiyecekler de iyi bir seçenekdir. Ayrıca bebek maması da denenebilir ama laktoz içermemelidir, çünkü muhabbet kuşları onu sindiremez.
Besleme için başka bir yol, yaralı kuşa tohumları soyarak vermektir. Kumaşın iki parçası arasına tohumlar konulur ve kabuğunun ayrılması bir oklava kullanılır. Tohumlar kırılmayacak sadece kabukları ayrılacaktır. Ara sıra kumaşın üst parçası açılarak kabuklar hafifçe üflenir. Bu adımlar, tohumlar kuşa verilmek için hazır oluncaya kadar tekrarlanır. İpucu: Gagası yaralanan bir kuş için özel bir diyet yiyeceği olarak en sağlıklısı soyulmuş veya kırılmış akdarıdır. Ve bu arada, pek çok yaralı kuş, çimlendirilmiş akdarı/tahılları yemeyi tercih eder. Lütfen kuşunuzu bir haftadan daha uzun süre yalnızca akdarı ile beslemeyiniz. Kuşlar, sağlıklı kalmaları için farklı tahıl ve tohumlara ihtiyaç duyar. Yalnızca tek çeşidi içeren(= akdarı) dengesiz bir diyet kısa sürede eksiklik (vitamin vs. açısından) bulgularına neden olacaktır! Ve tabii siz veteriner hekimle bu özel diyeti kararlaştırmalısınz.
Gaganın kırıldığını fark eder etmez, kuşunuzun daha çok incinmesini önlemek için, çimlenmiş / ıslatılmış tohumlar (tohum karışımı) vermelisiniz. Dikkatli şekilde, kuşun aç kalmadığından emin olmak için izlemelisiniz. Birçok muhabbet kuşu kırık bir gagayla yemeyi öğrenir. Gagaları, çoğunlukla, fazla doğal uzunluğu kadar büyümeyecek olsa bile, kuşlar, bu olumsuzluğa rağmen iyi bir yaşam sürdüreceklerdir. Kuşun ağırlığını en azından haftada bir kez kontrol etmelisiniz. Muhabbet kuşları, 35-45 gram arasından daha hafif olmamalıdır. Eğer kuşunuzun beslenmesiyle ilgili durumundan emin değilseniz, ağırlığının uygun olup olmadığının belirlemesi için hekime danışmalısınız.
